ΕΚΤ: Προσδοκίες και ρίσκα
Η πιθανή μείωση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αποτελεί ένα ζήτημα μεγάλης σημασίας τόσο για την οικονομική σταθερότητα της Ευρωζώνης, όσο και για τις αγορές παγκοσμίως. Αυτού του είδους κινήσεις νομισματικής πολιτικής, συνήθως αποσκοπούν στην τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης.
Όταν μία οικονομία βρίσκεται σε περίοδο οικονομικής ύφεσης ή χαμηλής ανάπτυξης, όπως η Ευρωζώνη τον τελευταίο χρόνο (Ελλάδα, Κύπρος, Μάλτα οι φωτεινές αλλά μικρές εξαιρέσεις), μια τέτοια κίνηση μπορεί να αυξήσει τους ρυθμούς χρηματοδότησης νέων projects και τις επενδύσεις γενικότερα. Τα χαμηλότερα επιτόκια μειώνουν το κόστος χρήματος και ευνοούν τοποθετήσεις και μεγαλύτερη ανάληψη ρίσκου.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχει ο κίνδυνος της μετακίνησης μεγάλου μέρους των καταθέσεων σε διαφορετικές μορφές επενδύσεων ή και την κατανάλωση. Δηλαδή ο κίνδυνος να αυξηθεί σημαντικά η κυκλοφορίας χρήματος η οποία, στην δεδομένη συγκυρία, εύκολα μπορεί να οδηγήσει σε αναζωπύρωση του πληθωρισμού. Γεγονός το οποίο θα σήμαινε άμεσα μια νέα φάση αύξησης επιτοκίων και ακρίβειας, με φυσικό επακόλουθο την επαναφορά σε αργή ανάπτυξη ή και ύφεση, σε μια νέα οικονομική κρίση.
Ούτως ή άλλως, το timing στη νομισματική πολιτική, θεωρείται και είναι ο πλέον σημαντικός παράγων αποτυχίας ή επιτυχίας της. Σε ολόκληρο τον πλανήτη, αλλά πολύ περισσότερο σε οικονομίες δυσκίνητες όπως η Ευρωπαϊκή, όπου η σταθερότητα των τιμών παίζει πολύ μεγαλύτερο ρόλο απ’ ότι σε άλλες περιοχές, όπου η Κεντρική Τράπεζα φέρει την ευθύνη και για την ανάπτυξη που σημειώνει η οικονομία της εκάστοτε χώρας.
Λογικά λοιπόν, μία πιθανή μείωση των επιτοκίων στο παράθυρο χρόνου που αφήνει να εννοηθεί η ΕΚΤ προκαλεί το ενδιαφέρον και διχογνωμίες ανάμεσα σε οικονομικούς αναλυτές και τις αγορές. Με αυτούς που θεωρούν ότι είναι άμεση η ανάγκη μείωσης να τονίζουν την αναγκαιότητα ενίσχυσης των επενδύσεων και εκείνους που διάκεινται αρνητικά σε μία γρήγορη κίνηση της Φρανκφούρτης, να φοβούνται την αύξηση του πληθωρισμού.
Η ΕΚΤ, ως γνωστόν, έχει ως κύριο μεσοπρόθεσμο στόχο τη διατήρηση του πληθωρισμού κάτω από αλλά κοντά στο 2%! Η άνοδος του πληθωρισμού που βιώσαμε τα τελευταία 2 χρόνια, λόγω της αναστάτωσης στις ενεργειακές αγορές και την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, έχει προκαλέσει αρκετές ανησυχίες για την συνέχεια της σταθερότητας στις τιμές. Η μείωση των επιτοκίων θα μπορούσε να προσφέρει αίσθημα ανακούφισης και να ενισχύσει σοβαρά την οικονομική ανάπτυξη, αλλά πάντα υπάρχει ο κίνδυνος του τέρατος και της υπερθέρμανσης της οικονομίας.
Η μείωση των επιτοκίων θα καταστήσει τον δανεισμό πιο ελκυστικό, παρέχοντας σημαντικό κίνητρο για χρηματοδότηση επενδύσεων και καταναλωτικές δαπάνες. Αυτά θα συμβάλλουν στην επιτάχυνση της οικονομικής ανάκαμψης. Παρόλα αυτά, τα χαμηλά επιτόκια μπορεί να μην επαληθεύσουν τις προσδοκίες αν π.χ. οι τράπεζες διστάζουν να δανείσουν ή οι καταναλωτές δεν αισθάνονται ικανοποιητική οικονομική ασφάλεια ώστε να επενδύσουν ή να ξοδέψουν.
Μία μη σωστά υπολογισμένη μείωση επιτοκίων μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της τιμής του ευρώ, απέναντι στα άλλα νομίσματα-ανταγωνιστές του. Κάτι που, εάν συμβεί, θα διευκολύνει τις εξαγωγές κάνοντας τες πιο ανταγωνιστικές. Ταυτόχρονα όμως, φθηνότερο νόμισμα σημαίνει αύξηση των εισαγωγών, και άρα ενίσχυση της ζήτησης και του πληθωρισμού! Εάν σε αυτά τα σενάρια προστεθούν οι πιθανότητες φούσκας στις Ευρωπαϊκές μετοχές ή/και τα ακίνητα, γίνεται κατανοητό ότι απαιτείται μεγάλη προσοχή. Ειδικά για την ευαίσθητη λόγω αλλεπάλληλων κρίσεων Ελληνική οικονομία, όπου η έλλειψη διαθέσιμων για χρήση χώρων ήδη προκαλεί φαινόμενα ασύμβατης με τα γενικά δεδομένα διόγκωσης των τιμών, μία μείωση επιτοκίων που θα φέρει αποτελέσματα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα, θα αποβεί καταστροφική.
Η απόφαση για μείωση των επιτοκίων από την Κεντρική Τράπεζα είναι μία πολυδιάστατη και περίπλοκη διαδικασία. Η οποία συνδέεται άμεσα με την γενικότερη οικονομική στρατηγική και πολιτική της Ευρώπης, όπως και την πορεία υλοποίησης των (απόλυτα αναγκαίων) μεταρρυθμίσεων. Μεταρρυθμίσεις που η ΕΚΤ δεν σταματά να επισημαίνει και, εμμέσως πλην σαφώς, να ζητά από τις κυβερνήσεις της Ευρωζώνης.
Τα οφέλη μίας αλλαγής στην πολιτική επιτοκίων μπορούν να είναι μεγάλα και εξαιρετικά σημαντικά. Στην παρούσα συγκυρία όμως, οι κίνδυνοι και οι πιθανές παρενέργειες απαιτούν προσεκτική αξιολόγηση και στρατηγική διαχείριση, ώστε να μην υπονομεύσουν τη μακροχρόνια οικονομική σταθερότητα και ανάπτυξη όλων μας.
Πέτρος Λάζος
Διαβάστε ακόμα:
2024-04-28T21:33:02Z dg43tfdfdgfd
